olmmoš gii lohka girjji

Giellaváttut

Eanas luohkáin lea gávdnamis mánná geas leat giellaváttut. Mánná geas leat giellaváttut bártida ipmirdit eatnigielas ja bártida gulahallat eatnigillii. Dán páhkas beasat lohkat mánáid giellaváttuid birra ja makkár váikkuhusat giellaváttuin sáhttet leat lohkamii ja čállimii. Barggadettiin páhkain oaččut earet eará buoret ipmárdusa das makkár giellaváttut mánáin sáhttet leat.
Mii leat maid čohkken muhtin kártenreaidduid mat gávdnojit mánáidskuvlla ahkásaš mánáide.

Mánát geain ii leat dábálaš giellaovdáneapmi ja geat eai oahpa giela nu go vurdojuvvo sin agi ektui, sis soitet leat giellaváttut. 

Dán páhkas oahpásmuvat giela iešguđet beliide ja guorahallat makkár giellaváttisvuođat gávdnojit. Mii geahččat giellaváttisvuođaid mihtilmas dovdomearkkaid, ja ovdanbuktit muhtin kártareaidduid. Árra áŋgiruššan erenoamáš doaimmaiguin ja buorre giellabiras leat fáktorat mat váikkuhit eastadit giellaváttisvuođaid, ja dasto váikkuha dat maiddái lohkan- ja čállinmáhttui ohppiin geain leat gielalaš hástalusat. 

Doabačielggadeapmi:

Developmental language disorder (DLD) lea namahus mii adno go mánát rahčet gielain, ja váttut eai leat čadnon eará sivaide. Sámegillii jorgaluvvo Giellaváttut mat gusket ovdáneapmái. Ovdal adnui namahus Spesifihkka giellaváddu. Dál leat guođđán dien namahusa ja dan sadjái leat máilmmiviidosaččat atnigoahtán DLD namahusa. 

Sáhtát dárogillii lohkat eambbo terminologiijarievdama birra dán artihkkalis. 

Guovddáš gažaldagat

  • Mat leat giellaváttut?
  • Váikkuhitgo giellaváttut lohkamii ja čállimii?
  • Movt sáhttit mii iešguđetge kártenreaidduid bokte fuobmát guđemuš ohppiin leat giellaváttut?
  • Movt láhčit buori giellabirrasa?
  • Makkár doaibmabijuid ásahit ohppiide geain leat giellaváttut?

 

Fágalaš sisdoalu hábmen:
Marit Inger Pulk ja Sara Ellen Anne Eira, seniorráđđeaddit Sámi earenoamášpedagogalaš doarjalusas (SEAD). 

Mat leat giellaváttut?

Dás leat guokte oasi. Vuosttáš oassi lea filbma mas muitaluvvo giellaváttuid birra, movt daid sáhttá sirret ja makkár hástalusaid dat sáhttá buktit. Filmma lea SEAD buvttadan.
Nuppi oasis lea reflekšuvdnabargu mas galggat vástidit moadde jearaldaga.

33 min

Movt fuobmát giellaváttuid mánás

Dán oasis mii galgat ovttas iskkat movt sáhttá fuobmát giellaváttuid mánás. Páhkas lea filbma. Dán filmmas muitaluvvo máná gielalaš osiid birra ja váldá vuođu Bloom ja Laheys giellamodeallas. Dás muitaluvvo giela sisdoalu, hámi ja geavaheami birra ja movt dat sáhttet váikkuhit nubbi nubbái. Filmma lea SEAD buvttadan.

44 min